Chuyển đổi giáo dục qua phương pháp PBL trong kỷ nguyên AI và khoa học dữ liệu

Nhằm tăng cường hiểu biết về mô hình học tập dựa trên vấn đề (PBL) trong đổi mới giáo dục, Ban Thư ký SEAMEO và Đại học Tsukuba, Nhật Bản, với sự hỗ trợ của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (MEXT), tổ chức Hội nghị chuyên đề SEAMEO – Đại học Tsukuba lần thứ 13 vào tháng 2 năm 2025, với chủ đề “Chuyển đổi giáo dục theo mô hình học tập dựa trên vấn đề (PBL) trong kỷ nguyên Trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu.”

Hội nghị đã thảo luận nhiều nội dung quan trọng giúp định hướng giáo dục trong tương lai như:

• Suy ngẫm về năng lực hiểu biết trong tương lai – Nhấn mạnh sự cần thiết của tư duy đa chiều và khả năng lãnh đạo độc lập trong thời đại AI, trang bị cho người học những kỹ năng thiết yếu để thích nghi với một thế giới đầy biến động.
• Làm rõ những quan niệm sai lầm về AI trong PBL – Chuyên gia chỉ ra một số quan niệm sai lệch phổ biến như phụ thuộc quá mức vào AI, sử dụng công cụ không phù hợp khi tạo nội dung, hoặc thiếu dữ liệu phù hợp, đồng thời đưa ra các giải pháp giúp xác định vai trò của AI và con người, nâng cao hiểu biết về AI, và tích hợp AI vào PBL hiệu quả.
• Thúc đẩy ứng dụng công nghệ giáo dục (EdTech) – Mô hình Systemic EdTech Testbeds được giới thiệu như một phương pháp đánh giá có hệ thống, giúp thử nghiệm công nghệ giáo dục trong thực tiễn. Cách tiếp cận này đảm bảo quy trình kiểm chứng chặt chẽ, với sự tham gia tích cực của đội ngũ giáo viên.

Tại hội thảo, bà Lê Thị Thùy Dương, Giám đốc SEAMEO RETRAC, đã điều phối phiên thảo luận của Nhóm A với chủ đề “Định nghĩa thành công trong phương pháp học tập dựa trên vấn đề” và chỉ ra thành công của PBL không có một khuôn mẫu chung mà cần được xem xét theo từng bối cảnh giáo dục, đồng thời đưa ra bốn yếu tố quan trọng quyết định sự thành công, gồm: (1) mức độ tham gia của học sinh, (2) khả năng tiếp thu kiến thức, (3) phát triển kỹ năng, và (4) thực tiễn áp dụng. Các đại biểu đã chia sẻ những cách tiếp cận khác nhau để đánh giá hiệu quả của PBL, từ việc tích hợp công nghệ trong các cơ sở giáo dục có điều kiện thuận lợi đến việc đảm bảo tính khả thi và công bằng trong các môi trường có nguồn lực hạn chế. Đồng thời, các tiêu chí đánh giá định tính và định lượng cũng được thảo luận, khẳng định tầm quan trọng của phương pháp tiếp cận toàn diện trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy theo mô hình PBL.

Bà Lê Thị Thùy Dương, Giám đốc SEAMEO RETRAC